Jak przygotować się na spływ kajakowy
Pewnie większość z was miała okazję już spróbować kajakowania i wie, że nie jest to zbyt skomplikowana rozrywka przy amatorskich, spokojnych trasach. Jeśli jednak ominęła was ta przyjemność lub na spływie byliście kilka dobrych lat temu – podpowiadamy tu o czym trzeba pamiętać, co zabrać i czego unikać.
Czego dowiesz się z tego wpisu?
Czy muszę spełnić jakieś wymagania?
W Polsce nie potrzebujemy żadnych uprawnień by pływać kajakiem. Wskazana jest jednak dość dobra kondycja i umiejętność pływania. Nie znaczy to jednak, że bez tych cech nie możesz wybrać się na spływ. Na spokojnych trasach nie będziesz zmuszony do dużego wysiłku. Dla niepotrafiących pływać jest też dobra wiadomość- można znaleźć spływy na tyle płytkie, by nie obawiać się podtopienia przy wywrotkach.
Co może pokrzyżować Ci plany?
- urazy i dolegliwości bólowe w obrębie stawu barkowego czy kończyn górnych
- brzydka pogoda – ulewne deszcze, burze, silny wiatr
- zbyt niski poziom wody na trasie
Kajak czy kanadyjka
Zarówno kajak jak i kanadyjka mają swoje wady i zalety. Warto spróbować obu metod spływu i samemu przekonać się, która z nich bardziej przypadnie nam do gustu. Z reguły kanadyjkami pływa się po spokojnych akwenach, natomiast kajaki świetnie sprawdzają się też do pływania w trudnych warunkach, są lżejsze i bardziej zwrotne. Nie mają za to tyle miejsca do przechowywania co kanadyjki. Pomieszczą też najczęściej do 2 osób, kanadyjki są bardziej dostosowane do większych grup.
Kajak ma zazwyczaj zamknięty kokpit, siedzimy w nim na dnie z wyprostowanymi nogami. Podczas spływu kajakiem używamy podwójnego wiosła, które umożliwia wiosłowanie obustronne.
W kanadyjce mamy otwarty kokpit, przypomina on nieco łódź wiosłową. W środku znajduje się ławeczka do siedzenia, siadamy więc nieco inaczej niż w kajaku. Spływając kanadyjką używa się pojedynczego wiosła zwanego pagajem.
Kajak sztywny czy dmuchany
Korzystając z wypożyczalni najczęściej wypożyczamy kajaki sztywne (kompozytowe). Dla własnego użytku częściej kupuje się za to kajaki dmuchane – zajmują zdecydowanie mniej miejsca podczas przechowywania i są łatwiejsze w transporcie.
Kajaki dmuchane – idealne przy ograniczonym miejscu, łatwe w transporcie. Niestety mają swoje wady – łatwiej o uszkodzenie, tracimy też nieco na szybkości i zwrotności. Za każdym razem też trzeba poświęcić trochę czasu na napompowanie kajaka przed spływem.
Kajaki sztywne są bardziej zwrotne i szybsze. Zazwyczaj też będą mieć więcej miejsca do przechowywania, możemy też docenić je za trwałość, nawet podczas ryzykownych stłuczek z przeszkodami.
Sprzęt potrzebny na spływ
Podczas spływu warto wyposażyć się w potrzebny sprzęt. Zależnie od poziomu trudności dobieramy niezbędne elementy- na spokojnej rzece czy jeziorze nie spodziewamy się raczej wywrotek i zachlapania, jednak już wybierając rwące trasy warto się na to przygotować:
- wiosła – wiadomo, potrzebne na każdy spływ 🙂 Mamy do wyboru wiosła symetryczne i asymetryczne, zazwyczaj łatwiej wiosłować nam tymi drugimi. Pamiętajmy też, by odpowiednio dobrać długość wiosła- powinno być wyższe od nas o około 20cm. Jeśli płyniemy pierwszy raz- poprośmy o przeszkolenie z ruchu wiosłowania- unikniemy szybkiego przeciążenia rąk i pleców.
- kapok- kamizelka ratunkowa: obowiązkowa szczególnie dla nieumiejących pływać. W czasie wywrotki utrzyma nas na powierzchni wody. Taką kamizelkę obowiązkowo załóżmy też dzieciom. Jeśli planujemy spokojny spływ, czujemy się pewnie w wodzie i nie chcemy ograniczać naszych ruchów, możemy zdecydować się na kamizelkę asekuracyjną. Jest ona lżejsza, węższa i nie krępuje ruchów, jednak nie utrzyma nas sama na wodzie.
- kask ochronny– obowiązkowa ochrona głowy przed urazami podczas wymagających spływów.
- fartuch– jest to materiał układany w otworze kajaka, który zapobiega wlewaniu się wody do środka.
- rzutka ratunkowa– lina, którą warto mieć ze sobą podczas trudniejszych spływów.
- wodoszczelne torby i saszetki– uchronią cenne rzeczy przed przemoczeniem.
- linki zabezpieczające bagaż podczas pływania– zdecydowanie warto mieć. Czasem zdarzają się nieplanowane wywrotki, łatwo wtedy o utratę wszelkich zapakowanych w kajak przedmiotów.
- odpowiednia odzież– jeśli wiemy, że warunki będą ciężkie, czeka nas przemoczenie, pogoda jest niepewna- ubierzmy się odpowiednio do sytuacji. Możemy wybrać piankę neoprenową lub chociaż założyć kurtkę termoaktywną.
- obuwie– na kajaki warto zabrać obuwie do wody (na przykład takie jak na kamieniste plaże). Przy niższych temperaturach świetnie sprawdzają się buty neoprenowe. Na letnie spokojne spływy, mając pewne zejście i wejście możemy ewentualnie zabrać klapki, jednak ciężko się w nich dalej przemieścić i nie chronią tak dobrze stopy. Egzamin mogą zdać również wodoodporne sportowe sandały.
Najlepsza odzież na spływ kajakowy
Wybierając się na spływ koniecznie sprawdź wcześniej prognozę pogody.
- Na upalne dni oprócz koszulki na ramiączkach warto zabrać lekką chustę lub koszule by zakryć ramiona przed palącym słońcem. Wybierajmy ubrania przewiewne, z lekkoschnących materiałów. Najlepiej sprawdzą się jasne kolory. Oprócz tego czapka z daszkiem i okulary – czapka ochroni głowę przed przegrzaniem, a okulary oczy przed odbijającymi się od wody promieniami słonecznymi. Wybierając okulary polecamy modele z polaryzacją – zniwelują dodatkowo mocne odblaski słoneczne z powierzchni wody. Nie zapominamy też o kremie SPF! Spływ to idealne warunki do spieczenia się na raka – dlatego jeśli już odsłaniamy skórę to regularnie dokładajmy kremu, szczególnie jeśli mamy kontakt z wodą.
- Na chłodniejsze dni zabierzmy koniecznie ubrania wodoodporne. Woda przyspiesza proces wychłodzenia dlatego tak ważna jest odpowiednia izolacja. Oprócz tego można założyć bieliznę termoaktywną, zabrać ze sobą czapkę i rękawiczki oraz dodatkową suchą bieliznę, koszulkę i spodnie na przebranie. Nie zapomnijcie też o kurtce przeciwdeszczowej!
Rodzaje kajakarstwa
Dla wtajemniczonych kajakarzy nie będzie to zaskoczeniem, jednak dla przeciętnej osoby różnorodność opcji spływów kajakarskich może być niespodzianką. Oprócz najbardziej popularnej turystyki kajakowej wyróżniamy też kajakarstwo morskie, kajakarstwo górskie i kajakarstwo sportowe, w tym regaty, kajak-polo i freestyle. Nie każdy też wie, że na kajaki można wybrać się nawet zimą z odpowiednim przygotowaniem! A jeśli jednak wolimy kajakowanie w ciepłe dni i chcemy przygotować się przed sezonem – na siłowniach spotkamy specjalne urządzenie – tzw. wioślarza, czyli wiosła hydrauliczne. Wzmacniają one kluczowe partie mięśniowe dla kajakarzy.
Zasady bezpieczeństwa
Wybierając się na spływ pamiętaj o podstawowych zasadach bezpieczeństwa:
- sprawdzamy poziom wody przed spływem
- nie wypływamy podczas złych warunków pogodowych, widocznych chmurach burzowych, zapowiadanych ulewach itd
- dobieramy odpowiednio poziom trudności oraz pary w kajaku – osoby mniej doświadczone lub nieumiejące pływać z tymi bardziej doświadczonymi uczestnikami
- na trudniejsze szlaki zabieramy ze sobą rzutkę ratowniczą
- zabezpieczamy rzeczy w kajaku, najlepiej pochować je do wodoodpornych worków i przymocować linkami do kajaka
- jeśli nasza kamizelka ma spełniać swoją funkcje – koniecznie zapinamy ją na okres całego spływu
- przestrzegamy oznakowania na wodzie
- pływając dużymi jeziorami czy rzekami staramy się trzymać blisko brzegu
- przy widocznych przeszkodach, jeśli nie jesteśmy pewni czy damy radę je ominąć lepiej przenieść kajak niż ryzykować jego uszkodzenie
- podczas omijania przeszkód, jeśli mamy mało doświadczoną osobę w załodze, pozwalamy sterować tylko sternikowi, czyli osobie z tyłu
- przy niskim poziomie wody staramy się płynąć z nurtem by uniknąć utknięcia na mieliznach
- gdy utkniemy na mieliźnie sprawdzamy zamulenie dna wiosłem zanim wysiądziemy
- osoba z przodu obserwuje wodę z przodu zwracając uwagę na marszczenia i wystające przedmioty – gdy tylko zauważy przeszkodę daje znać o zmianie kierunku
- nie pływamy nigdy po spożyciu alkoholu
- nie skaczemy z kajaka do wody, nie próbujemy kucać czy wstawać – stwarzamy wtedy duże ryzyko wywrotek
- nie pływamy nocą, kończymy spływ przed zachodem słońca
- przy zafalowaniu staramy się ustawiać kajak dziobem na falę
- wsiadamy i wysiadamy z kajaka ustawionego dziobem pod prąd rzeki, przybijamy ustawiając kajak pod prąd
- do brzegu płyniemy tylko na spokojnych odcinkach trasy
Podczas wywrotki:
– jeśli nie radzimy sobie z sytuacją jak najszybciej wzywamy pomoc (krzyk, machanie rękami czy wiosłem)
– w pierwszej kolejności oczywiście ratujemy załogę i sprawdzamy czy wszystko w porządku, dopiero później staramy się wyłowić bagaże
– jeśli na wodzie są silne prądy staramy się zachować odstęp od kajaka by nas nie uderzył
– jeśli wywrotka nastąpi na głębokiej wodzie lepiej ściągnąć kajak na płyciznę lub brzeg i dopiero próbować odwracać, będzie to znacznie prostsze
Na spływ powinniśmy zabrać ze sobą podstawową apteczkę pierwszej pomocy. Nie zajmie dużo miejsca, a może ratować w krytycznych sytuacjach.
Jak bezpiecznie wsiąść do kajaka
Wsiadanie do kajaka to najbardziej stresujący moment dla początkujących. To podczas wsiadania i wysiadania następuje najwięcej wywrotek.
Kajak ustawiamy prostopadle do brzegu, tak by co najmniej połowa kajaka była zanurzona. Do kajaka pierwsza wsiada osoba zajmująca tylne miejsce, to ona zazwyczaj ma więcej siły i skuteczniej skręca podczas spływu. Tył kajaka powinien być również bardziej obciążony, jeżeli osoba z przodu jest cięższa, możemy wyrównać obciążenie kładąc nasze bagaże do tyłu.
Gdy pierwszy kajakarz zajmie swoje miejsce. możemy zepchnąć sprzęt do wody i ustawić go równolegle do brzegu. Wsiadanie do obciążonego już kajaka jest znacznie prostsze, osoba już siedząca może pomagać utrzymać równowagę zapierając się wiosłem o dno.
Wsiadamy z ugiętymi nogami i obniżonym środkiem ciężkości – minimalizuje to utratę równowagi.
Dla rozwiania wątpliwości polecamy obejrzeć ten krótki filmik instruktażowy
Zaplanuj wyprawę kajakową
Spontaniczne wyjazdy to świetna sprawa i jednodniowe spływy nieraz udaje się zaplanować w ten sam dzień – wystarczy zadzwonić z pytaniem o rezerwacje sprzętu lub zapakować swój kajak, sprawdzić pogodę i można ruszać!
Przy krótkich trasach pamiętajmy o następujących punktach:
- Odpowiednie spakowanie się – listę potrzebnych rzeczy znajdziecie u góry, spójrzcie też na wskazówki na końcu wpisu!
- Ocena warunków pogodowych – sprawdzamy tego samego dnia prognozę godzinową. Warto mimo wszystko zawsze mieć ze sobą cienką kurtkę przeciwdeszczową i krem spf z czapką – czasem pogoda może zwariować i szkoda psuć sobie spływ brakiem przygotowania na inne warunki.
- Ruszając na spływ sprawdźmy jakie reguły i zasady panują na danym akwenie. Oczywiście zawsze wszelkie śmieci zabieramy ze sobą, chyba że napotkamy na brzegu kosze. Miejsca biwakowe zostawiamy w takim stanie w jakim je zastaliśmy (lub lepszym!)
- Spróbujmy się dowiedzieć jakie przeszkody mogą spotkać nas na drodze – czy będziemy musieli przenosić kajak, czy czekają nas większe bystrza z rwącym nurtem, czy raczej cała trasa będzie spokojna. Sprawdzamy także aktualny poziom wody – może okazać się, że po długiej suszy spływ będzie praktycznie niemożliwy.
Wybierając się na dłuższy spływ oprócz powyższych kroków, warto dodatkowo przeanalizować poniższe:
- Sprawdź jak długa jest planowana trasa oraz czy wszyscy uczestnicy na pewno będą mieć siłę na pokonanie takiej odległości w zaplanowanym czasie
- Rozplanuj zapasy żywności i picia – sprawdź, czy na trasie będziesz miał dostęp do sklepu, czy musisz skompletować cały prowiant.
- Spakuj potrzebny sprzęt biwakowy, najlepiej robić to ze swoją sprawdzoną listą, by niczego nie zapomnieć. Warto też sprawdzić przed wyprawą czy wszystko jest kompletne i sprawne, np czy nie brakuje nam śledzi, czy nie mamy dziury w namiocie, czy butla gazowa jest pełna itd.
- Spróbuj dowiedzieć się, jakie są możliwości biwakowania, gdzie będziecie mogli zaplanować postoje oraz przygotuj plan B w razie załamania pogodowego czy kondycyjnego 🙂
WSKAZÓWKI:
Warto zaopatrzyć się w okulary przeciwsłoneczne na sznurku – unikniemy zgubienia ich podczas spływu.
Na dłuższy spływ koniecznie zabierzcie energetyczne przekąski – woda wyciąga, a ciągłe wiosłowanie może pozbawiać sił, w takie dni nie liczymy kalorii 🙂